کاخ آپادانای شوش در واقع قصری بوده که در فصل زمستان شاهان هخامنشی در آنجا اقامت میگزیدند این کاخ به دستور داریوش بزرگ پادشاه هخامنشی در حدود سال‌های ۵۲۱-۵۱۵ پیش از میلاد در شوش روی آثار و بقایای عیلامی ساخته شد و لازم بذکر است که بدانید دیوارهای کاخ آپادانای شوش از خشت و ستون‌های آن از جنس سنگ است.
شهرستان شوش، بواسطه‌ی آثار و بناهای تاریخی برجای‌مانده از ایران کهن، شهرتی جهانی را از آن خود کرده است. کاخ آپادانا ازجمله آثار تاریخی است که شکوه و عظمت تمدن و فرهنگ غنی ایران را به جهان و جهانیان عرضه می‌سازد. عمارتی کهن که گرد تاریخ، قدمتی به شکوه اقتدار را بر پیکرش ارزانی داشته و دهان هر گردشگر و علاقه‌مند به تاریخ بشریت را به تحسین گشوده‌است. این عمارت تاریخی متعلق به دوران هخامنشیان، در سال ۱۳۸۰ و با شماره‌ی ۳۹۸۱ به عنوان اثر ملی به ثبت رسیده است.
شهر شوش که می‌توان از آن به عنوان یکی از قدیمی‌ترین مناطق مسکونی در ایران یاد کرد، دربرگیرنده‌ی وقایع تاریخی شگرفی از دوران حکومت پادشاهان و امپراتوران ایران کهن، همچون فرمانروایی پادشاهی هخامنشیان است. این خطه از کشور، پاسدار عمارات و آثار تاریخی باشکوه و ارزشمندی است که بیان‌کننده‌ی بخشی از هویت و فرهنگ غنی سرزمینی است بی‌نظیر که تاریخ‌شناسان، باستان‌شناسان و مورخان را به تعظیم و نکوهش وا داشته است. باستان‌شناسان قدمت این شهرستان را به ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد نسبت می‌دهند.
پیشنهاد میکنیم این مطلب را نیز مشاهده کنید : خانه مستوفی
به اعتقاد بسیاری از مورخان و کارشناسان تاریخی، اولین نشانه‌های تمدن بشری در شهرستان شوش، به دهکده‌ای تاریخی و متعلق به دورانی بالغ بر ۷۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح باز می‌گردد و همین مسئله یکی از دلایل اهمیت و شکوه این منطقه در کشور و سراسر جهان به شمار می‌آید. کاوش‌گران و باستان‌شناسان به دلیل قدمت و اهمیت تاریخی شوش، همچنان به فعالیت‌ها و کاوش‌های خود در جستجوی بخشی دیگر از تاریخ و فرهنگ گذشتگان این سرزمین، ادامه می‌دهند.
مساحت کاخ آپادانای شوش ۱۰۴۳۴ متر می باشد و این کاخ که بارگاه یا آپادانه نامیده شده توسط اردشیر دوم تجدید بنا شده است. طرح کاخ بنایی کوشک مانند با ۳ ایوان ستوندار در جبهه شمالی، شرقی و غربی آن است. تالار مرکزی با ابعاد ۵۸ در ۵۸ متر است و دارای ۳۶ ستون می باشد و ارتفاع ستونها حدودا ۲۰ متر است و با ستون های کله گاوی شکل ساخته شده است
از کلیه مجموعه کاخ آپادانای شوش ۱۱۰ اتاق و تالار مکشوف گردیده است. شش حیاط که سه تای آنها بسیار بزرگ دور یک محور شرقی و غربی قرار گرفته اند، در داخل مجموعه کاخ ها وجود داشته اند که به وسیله یک راهروی بزرگ به بخش شمالی مربوط می گردیده است. سه حیاط کوچکتر در بخش شمالی مجموعه کاخ قرار داشته اند. اتاق ها و ساختمان های مختلف کاخ به وسیله این حیاط ها روشنایی گرفته و تهویه می شدند.
در سال ۱۸۸۰ میلادی، یک گروه از باستان شناسان فرانسوی این کاخ را از دل خاک بیرون کشیدند و متاسفانه ستونها و سرستون‌های کاخ را با اره بریدند و به فرانسه منتقل کردند و امروزه در شوش، فقط چند زیرستون وجود دارد و کاخ به شکل سابقش وجود ندارد. بیش‌تر اشیا خارج شده، اکنون در موزه لوور نگهداری می‌شوند.
ژان دیولافوا در کتاب خاطراتش می‌گوید:
دیروز گاو سنگی بزرگی را که در روزهای اخیر پیدا شده‌است با تاسف تماشا می‌کردم، در حدود دوازده هزار کیلو وزن دارد! تکان دادن چنین تودهٔ عظیمی غیر ممکن است. بالاخره نتوانستم به خشم خود مسلط شوم، پتکی بدست گرفتم و بجان حیوان سنگی افتادم. ضرباتی وحشیانه به‌او زدم. سر ستون در نتیجه ضربات پتک مثل میوهٔ رسیده از هم شکافت.
